„Powstała by żyć” – wystawa IPN we współpracy z CKiS w Skierniewicach

Rynek Miejski w Skierniewicach

Celem wystawy, przygotowanej przez Biuro Edukacji Narodowej IPN w związku z obchodami 100. rocznicy odzyskania niepodległości Polski, jest ukazanie odbudowy polskiej państwowości po latach zaborów jako sumy wysiłków i dążeń ówczesnego pokolenia Polaków – ludzi różnych stanów i o różnych sympatiach politycznych.

Zarówno żołnierzy walczących pod znakiem Orła Białego na wielu frontach I wojny światowej, jak też polityków, działaczy społecznych, nauczycieli i twórców kultury.

Wystawa opowiada o wysiłku zbrojnym rozpoczętym w sierpniu 1914 r. przez Legiony Polskie u boku Austro-Węgier, o Korpusach Polskich w Rosji oraz Błękitnej Armii generała Józefa Hallera sformowanej we Francji, m.in. dzięki szerokiej mobilizacji amerykańskiej Polonii. Przybliża też zarys towarzyszącej walce intensywnej działalności politycznej i dyplomatycznej, której rezultatem było np. podpisanie w imieniu Polski przez Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego Traktatu Wersalskiego kończącego I wojnę światową.

Na ekspozycji ukazano proces narodzin państwa polskiego rozpoczęty w listopadzie 1918 r., w tym formowania się jego demokratycznego ustroju, zwieńczonego uchwaleniem przez Sejm Ustawodawczy konstytucji z 17 marca 1921 r. Przypomniano okoliczności kształtowania się granic Rzeczypospolitej – w ogniu walk toczonych z Ukraińcami o wschodnią Galicję, z Czechami o Śląsk Cieszyński i Litwinami o Wileńszczyznę i Suwalszczyznę, a także w wyniku powstań przeciwko Niemcom w Wielkopolsce i na Śląsku. Decydujące dla obrony niepodległości oraz ustalenia granicy wschodniej okazało się zwycięstwo w wojnie z bolszewikami, przypieczętowane Traktatem Ryskim z 18 marca 1921 r. Odrodzona w ten sposób, po 123 latach niewoli, Rzeczypospolita miała wielokulturowy i wieloetniczny charakter – zamieszkiwali ją obok Polaków także Ukraińcy, Żydzi, Białorusini, Niemcy i inne mniejszości.

Na wystawie zaprezentowano archiwalne zdjęcia, plakaty i mapy, którym towarzyszą cytaty z wypowiedzi uczestników ówczesnych wydarzeń, m.in. Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego i premiera Wincentego Witosa.

Wystawa została przygotowana przez Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej

Autorzy:

Scenariusz: Marcin Gawryszczak, dr Tomasz Ginter, Aleksandra Kaiper-Miszułowicz, Sergiusz Kazimierczuk, dr Paweł Rokicki

Współpraca: Izabela Sienkiewicz, Olga Tumińska

Recenzenci: prof. Włodzimierz Suleja, dr Agnieszka Łuczak

Projekt aranżacji i projekty graficzne: Koza Nostra Studio