Przyholuj we wtorek: Wyczaruj nożyczkami ludową wycinankę!

wtorek 18 stycznia 2022

Gwiozdy, kodry, cacka, klapoki, rózgi czy leluje… Są to nazwy wycinanek, które poznaliśmy podczas spotkania „Przyholuj we wtorek”. Gościem spotkania była Hanna Kuberska-Skrzydło.

Hanna Kuberska-Skrzydło omówiła różne rodzaje wycinanek. Uczestnicy spotkania dowiedzieli się, skąd pochodzą wycinanki, jakie rodzaje rozróżniamy i czym się różnią w zależności od regionu.

Wycinanka ludowa w Polsce to specjalność regionów etnograficznych Polski centralnej i południowo wschodniej. Wycinanie, wystrzyganie, cięcie było i jest nadal umiejętnością, którą na wsi  opanowały do perfekcji przede wszystkim kobiety i dziewczęta uczone drogą przekazu pokoleniowego. Powszechność sztuki tworzenia wycinanki wynikała z dostępu narzędzia-nożyc do strzyżenia owiec i materiału-kolorowego papieru glansowanego, który w Polsce pojawił się  w połowie XIX wieku produkowany przez fabrykę papieru w Jeziornie.  Wycinanki zwane  gwiozdami, kodrami, cackami, klapokam i rózgami czy lelujami pojawiły się w izbach chłopskich zdobiąc belki i ściany między obrazami. Czasem wykształciły formy i nazwy typowe dla swoich regionów i stały się rozpoznawalne. Najbardziej rozpoznawalne w Polsce są wielobarwne wycinanki łowickie. Ich motywy kwiatowe, koguty, pawie zdobią liczne przedmioty codziennego użytku.

Podczas spotkania można było spróbować własnych sił w tworzeniu wycinanek. Wszystko pod czujnym okiem pani Hanny.

Autorka zdjęć: Katarzyna Michałowska (dział promocji CKiS)

Autorka plakatu: Małgorzata Molus-Karpińska (dział promocji CKiS)

Autor zdjęcia (na plakacie): Dariusz Dzik (dział promocji CKiS)

Plakat