Historia Jednego Obrazu: „Żydówka z cytrynami” Gierymskiego

🖼 „Żydówka z cytrynami” 🍋 (inna nazwa: „Pomarańczarka”🍊) to obraz olejny🎨 Aleksandra Gierymskiego z 1⃣8⃣8⃣1⃣ r. (66 × 55 cm)

.
Dzieło powstało podczas pobytu artysty w Warszawie. Właśnie wtedy Gierymski był związany z młodymi literatami i krytykami zgromadzonymi wokół 📰 czasopisma „Wędrowiec”🚶‍♂. Współpracował ze Stanisławem Witkiewiczem i Antonim Sygietyńskim.
.
.
Powstał wtedy cykl realistycznych obrazów 🖼 przedstawiających żydowskich mieszkańców Powiśla. W latach 1880-81 artysta bardzo często wracał do motywu Żydówki. Przedstawiał ją jako całą postać, powstało też popiersie oraz wiele szkiców. Powstały wtedy także obrazy: „Żydówka sprzedająca cytryny”🍋, „Brama na Starym Mieście w Warszawie” oraz różne wersje „Święta trąbek” .

.
👵Obraz charakteryzuje się wręcz naturalistycznym przedstawieniem handlarki: stonowane gama barw, ubogi strój, zniszczone przez pracę ręce🤲, zmarszczki. W tle obrazu widać mgłę, zza której ledwie przenikają wieże kościoła Świętego Krzyża. ⛪
.
Obraz znajdował się do 1944 r. w Muzeum Narodowe w Warszawie. Został jednak zrabowany po upadku powstania warszawskiego. W 2010 r. obraz miał być zlicytowany w Niemczech. Dzięki interwencji polskiego resortu kultury i Prokuratury Okręgowej w Warszawie dzieło wróciło do Polski. Odrestaurowywano je przez 440 dni.
.
😀 Ciekawostki:
1⃣. „Pomarańczarka”🍊 pojawiła się na serii znaczków pocztowych w 1968 r. („Malarstwo polskie”)

2⃣. NBP wydało w 2006 r. serię znaczków pocztowych „Polscy malarze XIX/XX wieku. Wizerunek Żydówki pojawił się na monecie o nominale 20 zł