Historia Jednego Obrazu: „Czwórka” Chełmońskiego

wtorek 7 kwietnia 2020

🐎🐎🐎🐎 „Czwórka” to jeden z najbardziej znanych 🖼 obrazów olejnych Józefa Chełmońskiego. Jest to wielkie płótno o wymiarach 275 × 660 cm.


.
Józef Chełmoński w latach 1875-1887 przebywał w Paryżu 🇫🇷. Artysta stał się tam rozpoznawalny dzięki obrazom inspirowanym jego pobytem na Kresach. Zamówienia przychodziły nawet ze Stanów Zjednoczonych 🇺🇸poprzez dom handlu Adolphe’a Goupila.
.
„Czwórka” powstała w 1⃣8⃣8⃣1⃣ roku. Obraz nie wrócił z malarzem do Polski w 1887 roku, tylko pozostał w jego pracowni zajmowanej później przez Józefa Pankiewicza i Władysława Podkowińskiego.
.
📖 Józef Czapski w książce „Józef Pankiewicz. Życie i dzieło. Wypowiedzi o sztuce” pisał:
„Całą jedną ścianę zajmowała »Czwórka«, znajdująca się dziś w Krakowskiem Muzeum Narodowym. Tutaj malował Chełmoński największe swe płótna. Zakupywali je przeważnie Amerykanie, zachwycały je pędzące konie na tle rozległych pejzaży i ludzie w egzotycznych strojach. Z malarzy koni w ówczesnym Paryżu najbardziej cenili amerykańscy kolekcjonerzy Chełmońskiego i niejakiego Schreiera. Chełmoński był wtedy u szczytu powodzenia, zarabiał dużo pieniędzy, przez Paryż stał się sławny w Polsce.”
.
„Czwórka” nie była malowana w plenerze 🎨, tylko właśnie w pracowni w Paryżu. Na szczęście to dzieło nie zostało sprzedane Amerykanom 🇺🇸. Artyście zarzucano często, że maluje „powtórki”. Malował wiele trójek i czwórek pędzących koni. Faktem jest to, że takie obrazy się wtedy sprzedawały i dzięki nim artysta nie doznawał znanej mu wcześniej biedy.
.
Obraz wrócił jednak do Polski. Pia Górska w książce „Józef Chełmoński. Wspomnienia” pisze:
„Dopiero po dwóch latach znajomości z Chełmońskim dowiedzieliśmy się, że gdzieś tam, na 🇫🇷 paryskim strychu, leży jego płótno „czy coś tam takiego”. O ile mnie pamięć nie myli, Krywult porozumiał się z moim bratem bawiącym wówczas we Francji, mój brat dotarł do obrazu i podjął pierwsze kroki ażeby go czemprędzej odesłać do Polski. Jest to, ni mniej ni więcej, tylko słynna Ukraińska czwórka, która rozsadza ramę na ścianie krakowskiego Muzeum, tratując widza swemi kopytami…”
.
🖼 Obecnie to monumentalne dzieło możemy oglądać w „Sali Chełmońskiego” w Sukiennicach w Muzeum Narodowe w Krakowie.

Plakat