Historia Jednego Obrazu: Bitwa pod Anghiari

W dzisiejszym odcinku „Historii Jednego Obrazu” poznamy „Bitwę pod Anghiari”. Było to malowidło tworzone przez Leonarda da Vinci w latach 1503-1506.

Szkic elementu do malowidła „Bitwa pod Anghiari” wykonany prawdopodobnie przez samego Leonarda

.

Mistrz otrzymał zlecenie dzięki znajomości z Niccolo Machiavellim. Zlecenie otrzymał od Signorii, czyli pewną formę rządów istniejącą w czasie średniowiecza i renesansu. Władzę w miastach sprawowały wtedy bogate rody. Rządy były wtedy dożywotnie, a później przechodziły na następców możnowładcy.

.

Malowidło miało powstać w Sali Rady w Palazzo Vecchio we Florencji. Malowidła nie ukończył. Praca powstała jedynie na kartonie, który został później najprawdopodobniej zniszczony. Praca Leonarda przyczyniła się do rywalizacji z innym mistrzem, który otrzymał zlecenie na wykonanie malowidła na sąsiedniej ścianie, które również nie zostało wykonane. Trzecie malowidło miał wykonać Filippino Lippi, ale umarł przed rozpoczęciem prac. Malowidło Leonarda uległo zniszczeniu przez eksperymentalną miksturę. Do montażu rusztowania kupiono 950 arkuszy o powierzchni 250 metrów kwadratowych. W celu wykonania szkicu Leonardo zaprojektował mobilne rusztowanie na kółkach.

.

Kontrakt mówi, że obraz miał przedstawiać jakieś ważne wydarzenie z historii Florencji. Temat wybrał Leonardo. Mistrz przedstawił scenę batalistyczną bitwy pod Anghiari. Była pełna dynamizmu. Przedstawiała wizję wojny w postaci kłębowiska ciał ludzkich i końskich. W jednym ze szkiców nazwał bitwę „Pazzia bestialissima”, czyli „Bestialskim obłędem”. Prace nad bitwą rozpoczął od Walki o Sztandar o wymiarach 3×5 metrów. Dzieło było imponujące.

.

Co ciekawe w latach 1523-1527 Paolo Giovio potwierdził istnienie malowidła ściennego: „[…} wspaniałe, lecz pechowo przerwane z powodu wadliwego spoiwa, które z jakimś szczególnym uporem odrzucało farby rozpuszczone w oleju z orzechów włoskich”.

Malowidło uległo zniszczeniu przez eksperymentalną miksturę. Leonardo zmieszał wosk z rozpuszczalnikiem i gumą arabską, a później poddał mieszkankę pod dużą temperaturę. Niestety, spowodowało to roztopienie wosku i spłynięcie farb.

.

Niestety, tylko jeden szkic Leonarda zachował się do dnia dzisiejszego. Poza tym pozostały jeszcze rysunki wykonane przez innych malarzy. Jeden z najsłynniejszych był autorstwa Petera Paula Rubensa.

Szkic wykonany przez Rubensa na podstawie kartonu Leonarda

Szkic wykonany przez nieznanego ucznia Leonarda na podstawie kartonu swego mistrza

.