Historia Jednego Obrazu: „Rozstrzelanie powstańców madryckich 3 maja 1808 roku” Goyi

🖼Obraz „Rozstrzelanie powstańców madryckich 3 maja 1808 roku” znany jest także pod innymi tytułami: „Trzeci maja 1808”, „Rozstrzeliwanie na wzgórzu księcia Pío”, „Rozstrzelanie powstańców madryckich na wzgórzu Príncipe Pío” 🎨(olej na płótnie, 1⃣8⃣1⃣4⃣ r., 268 × 347 cm).

.
🇪🇸W Hiszpanii w pierwszych latach XIX wieku panował terror ze strony armii napoleońskiej. W 1808 roku w Madrycie wybuchło powstanie przeciwko okupantowi. Napoleończycy bardzo szybko zareagowali i rozstrzelali 1⃣0⃣4⃣ mieszkańców w zbiorczych egzekucjach. Prawdopodobnie świadkiem jednej z nich był Francisco Goya.
.
Zamieszki trwały do 1814 roku, kiedy na tron Hiszpanii wrócił Ferdynand VII. Właśnie wtedy 🖌 malarz mógł wrócić do tematów z czasu wybuchu powstania. Poświęcił im jeden z obrazów cyklu „Okrucieństwa wojny”.
.
.
🖼 Obraz pokazuje scenę, gdy najeźdźca bierze odwet na powstańcach z Madrytu. Kompozycyjnie obraz możemy podzielić na trzy części. Z prawej strony widzimy pluton egzekucyjny, który przygotowuje się do wystrzelenia kolejnej salwy. Z lewej strony dostrzegamy gromadę ofiar. Światło latarni znajdującej się w środku obrazu pada na powstańcami z rękoma uniesionymi w geście poddania i przerażenia. Trzecia część kompozycji to kolejna grupka osób skazanych na śmierć. Na ich twarzach widać strach i rozpacz.
.
.
🖼 Obraz spotkał się z różnymi opiniami. Wojna nie była do tej pory w ten sposób przedstawiana. Zwykle pokazywano bohaterskich żołnierzy i wielkie wydarzenia. Krytykowano także zbyt płaską perspektywę i bliską odległość między katami a ofiarami.
.
Niektórzy znajdują na obrazie elementy symboliki, które mają nawiązywać do katolicyzmu. Mężczyzna z uniesionymi ramionami ma nawiązywać do ukrzyżowanego Chrystusa. Innym elementem mają być jego szaty, które nawiązują do barw watykańskich. 🇻🇦
.
.
Ciekawostki:
.
1⃣. Obraz Goyi stanowił inspirację do cyklu obrazów „Rozstrzelanie Cesarza Maksymiliana” Edouardo Maneta. Pisał o nim Arthur Danto, znawca sztuki:
„Obraz Goi przedstawia również egzekucję, wczesne wydarzenie tak zwanej wojny peninsualskiej pomiędzy Francją Napoleona a Królestwem Hiszpanii. Napoleon Bonaparte najechał Hiszpanię w 1808 roku i wprowadził na jej tron swojego brata, Józefa. Francuzi byli niepopularni w Hiszpanii tak bardzo, jak później niepopularni byli Hiszpanie w Meksyku. Napotkali zaciekłe powstanie ludowe, które ostatecznie odniosło triumf. Tematem obrazu Goi była masowa eksterminacja ludności cywilnej przez wojska Francuskie jako odwet za wcześniejsze hiszpańskie akcje dywersyjne. Malarz ukazując przerażonych cywilów stojących przed plutonem egzekucyjnym, chciał wzbudzić gniew i nienawiść u hiszpańskiego odbiorcy. Obraz Goi jest wysoce romantycznym odbiciem tego elektryzującego wydarzenia.”

.
2⃣. Obraz Goyi stanowił prawdopodobnie inspirację do „Guernici” Pabla Picassa.

.
3⃣. Dzieła Goyi, Maneta i Picassa zostały przedstawione razem na wystawie w Muzeum w Prado w 2006 r. Podkreśla to związek między tymi dziełami.
.
4⃣. Victor Venerdi zainspirowany obrazem napisał wiersz pod tytułem „koszule”. Można przeczytać tutaj: bit.ly/34l5M64