Historia Jednego Obrazu: Noc Kupały

W kolejnej Historii Jednego Obrazu przyjrzymy się „Nocy Kupały” Henryka Siemiradzkiego. Dzieło powstało w 1892 roku. Namalowane jest farbami olejnymi na płótnie. Znajduje się obecnie w Lwowskiej Galerii Sztuki.

Na obrazie widzimy noc. W blasku księżyca i ognia tańczą bohaterzy obrazu. Umiejscowieni są wokół ogniska. Wszystkie kobiety mają na głowach wianki i białe bluzki.  Jedna z kobiet ubrana w zieloną spódnicę i białą bluzkę szykuje się do skoku przez ognisko. Obok zgromadzenia płynie rzeka.

.

Noc Kupały zwana jest również nocą kupalną, kopalnocką lub kupałą. Jest to święto przypadające na najkrótszą noc w roku. Co roku przypada 21-22 czerwca. Kościół katolicki nie mógł zniechęcić obchodów, więc chciał zasymilować święto ze swoimi obrzędami. Stąd właśnie wywodzi się Noc Świętojańska, czyli wigilia św. Jana obchodzona w nocy z 23 na 24 czerwca.

.

Noc Kupały to inaczej święto ognia, słońca i księżyca, wody, urodzaju i miłości. Obchodzone jest przez ludy słowiańskie, ale także bałtyckie, germańskie, celtyckie i ugrofińskie.

.

Z obrzędami wiąże się legenda, uroczystość miała odbywać się ku czci dziewczyny o imieniu Sobótka. Jej narzeczony o imieniu Sieciech miał ją pojąć za żonę po powrocie z wojny, jednak wioska nie przetrwała ataku wroga. Młoda dziewczyna zginęła.

.

Inna legenda mówi o małżeństwie Słońca z Księżycem. Słońce po nocy poślubnej wstało i wzniosło się nad horyzont. Wtedy Księżyc dopuścił się zdrady z Jutrzenką. Od tamtej pory trwa nigdy niewygrana walka nocy z dniem.

.

Noc Kupały wiąże się z wieloma obrzędami i zwyczajami. Miały one zapewnić zdrowie i urodzaj. Pierwszą rzeczą było rozpalenie ogniska. Palono w nim zioła i skakano przez nie. Miało to oczyszczać i chronić przed chorobami.

.

Noc Kupały była także okazją do urządzania zabaw. Jednym z nich było znalezienie miłości. Wolne dziewczęta, które pragnęły zdobyć ukochanego, plotły wianki z kwiatów i ziół, później wpinały w nie zapalone łuczywo i puszczały je na rzekę. W dalszym biegu rzeki mieli czekać potencjalni narzeczeni, którzy próbowali je wyłapywać. Później skojarzonej parze pozwalano na oddalenie się od ludzi i spacer po lesie. Jeśli wianek zatonął, panna miała zostać „starą panną”

.

Poza skokami przez ognisko czy puszczanie wianków szukano również kwiatu paproci. Znalazcy miało to wróżyć pomyślny los. Ponadto wróżono ze zrywanych w ciszy kwiatów polnych, z wody w studniach lub z ziół.

.

Po krótkim wstępie do Nocy Kupały i Nocy Świętojańskiej zapraszamy na nasze obchody tej wyjątkowej okazji. 25 czerwca o godz. 20:30 rozpoczną się obchody Nocy Świętojańskiej. Będziemy świętować na Bulwarze Przyjaźni Polsko-Francuskiej.