Historia Jednego Obrazu: „Guernica” Picassa

„Guernica” to jeden z najbardziej znanych obrazów Pabla Picassa. Wymiary dzieła to 349 × 776 cm.

.

Obraz pochodzi z 1937 roku. Powstał na zamówienie rządu republikańskiego za 200 tysięcy peset. Po raz pierwszy wystawiono dzieło w hiszpańskim pawilonie podczas wystawy światowej w Paryżu. Obraz powstał właśnie w tamtym mieście.

.

Arcydzieło ma być hołdem złożonym baskijskiemu miastu Guernica (hiszp. Guernica y Luno). Miejscowość ta 26 kwietnia 1937 roku została zbombardowana przez korpus Legion Condor wchodzący w skład Luftwaffe.

.

Informacja o bombardowaniu bardzo szybko rozprzestrzeniła się w Europie. Wydarzenie do dzisiaj jest symbolem okrucieństwa wojennego. Pablo Picasso był pacyfistą i sympatykiem komunizmu. Podczas wojny domowej w Hiszpanii opowiedział się po stronie republikanów, tak samo jak miasto Guernica. Znajdował się tam rząd Kraju Basków, miasto było ważnym węzłem komunikacyjnym. W Guernice znajdowały się: fabryki broni, szpitale polowe, koszary.

Celem ataku był most na rzece Oca. Decyzję o bombardowaniu podjął Wolfram von Richthofen. Na miasto i  okolicę zrzucono 22,07 tony bomb. Zniszczeniu uległo około 70 proc. zabudowy. Dokładna liczba ofiar nie jest znana. Według różnych źródeł zginęło od 100 do 3000 osób. Ofiarami byli cywile, za to fabryka broni nie ucierpiała podczas nalotu. Nie zniszczono nawet mostu. Dowódca ataku tłumaczył, że nie udało mu się to przez złą widoczność.

.

„Guernica” jest nazywana jednym z najbardziej poruszających obrazów w historii. Malarz wykorzystał tylko biel, czerń i szarość. Nie ma tutaj żadnego innego koloru. Picasso do stworzenia obrazu wykorzystał matowe farby. Kolory obrazu można przyrównać do starych wojennych fotografii. Picasso pracował nad obrazem przez 35 dni, miał jednak pomocników. Razem z nim szkicował John Ferren, amerykański artysta, a całą pracę Picassa uwieczniła Dora Maar, fotografka.

.

Obraz przedstawia śmierć i strach ludzi podczas bombardowania w czasie wojny. Artysta pokazał tragedię poprzez namalowane rekwizyty, szczątki i płaczące kobiety. Nie jest to dzieło łatwe w odbiorze. Przyglądając się obrazowi mamy wrażenie ściśnięcia, elementy wręcz nachodzą na siebie. Figury są zdeformowane, a jednocześnie oddają wrażenie bycia w ruchu. Ofiarami są ludzie i zwierzęta. Z lewej strony widać rozpaczającą matkę z martwym dzieckiem, a w dole obrazu – rozczłonkowanego żołnierza z połamanym mieczem. Z prawej strony pokazano trzy postacie: klęczącą kobietę, osobę z wyciągniętą świecą i postać uwięzioną w płonącym budynku.

.

Gdy wojna domowa w Hiszpanii się zakończyła, nastała dyktatura frankistowska. Picasso nie chciał, żeby jego obraz pozostał w kraju podczas takich rządów. Obraz miał wrócić do Hiszpanii, kiedy wróci do niego także demokracja. Do roku 1981 obraz znajdował się w Nowym Jorku. Dzieło znajduje się obecnie w Muzeum Narodowym Centrum Sztuki Królowej Zofii w Madrycie.

.

Wymowa obrazu nie została właściwie odczytana podczas wystawy. Nie szczędzono mu krytyki. Magazyn „Spectator”: „Obraz jest wyrazem prywatnego szaleństwa”.

.

Ciekawostki:

1. 1. Tapiseria obrazu znajduje się w kwaterze głównej ONZ. Ma przypominać o okrucieństwach, które zdarzają się podczas wojen. Dzieło zostało jednak zasłonięte podczas I wojny w Zatoce Perskiej

2. Replika obrazu znajduje się także w mieście Guernica. Obraz namalowano tam w formie muralu.

3. O „Guernice” wspominaliśmy już w jednym z odcinków naszego cyklu. Pisaliśmy o nim w odcinku o „Rozstrzelaniu powstańców madryckich 3 maja 1808 roku”. Jedną z inspiracji Pabla Picassa był prawdopodobnie obraz Goyi. LINK TUTAJ!